Πολύτιμες συμβουλές για το πώς πρέπει να «σταθεί» ένας Έλληνας ενώπιον ενός δικαστηρίου στη Γερμανία, κυρίως σε ό,τι αφορά το μείζον θέμα της διερμηνείας δίνει, μιλώντας στο allesgr.de, η Αλίκη Μαχαίρα, ορκωτή διερμηνέας και ιδιοκτήτρια του γραφείου alma lingua στο Μόναχο.
Με πολυετή εμπειρία στον τομέα αυτόν, αφού έχει κληθεί αμέτρητες φορές σε ανάλογες υποθέσεις, η κα Μαχαίρα μας εξηγεί πώς πρέπει να συμπεριφερθούμε και τι πρέπει να «περιμένουμε» από την/τον διερμηνέα μας όταν είμαστε εμπλεκόμενοι σε μια δικαστική υπόθεση στη Γερμανία, είτε ως μάρτυρες είτε ως ενάγοντες ή εναγόμενοι.
Κυρία Μαχαίρα, είστε μια επαγγελματίας με εξαιρετικά μεγάλη εμπειρία στη μετάφραση και τη διερμηνεία. Σε μια δικαστική υπόθεση αρκετές φορές απαιτείται διερμηνέας, που μάλιστα συχνά τον ορίζει το δικαστήριο. Πότε όμως είναι απαραίτητος ένας διερμηνέας στη Γερμανία;
Πράγματι, όταν κάποιος εμπλέκεται σε δίκη και έχει πρόβλημα με τη γλώσσα, τότε, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, «εκπροσωπείται» από διερμηνέα. Και μάλιστα όχι από οποιονδήποτε διερμηνέα, αλλά από έναν επίσημο ορκωτό διερμηνέα με πιστοποίηση του γερμανικού κράτους. Σύμφωνα λοιπόν με τη γερμανική νομοθεσία, δεν μπορεί κανείς να παρασταθεί σε δικαστήριο αν δεν δύναται να έχει πλήρη αντίληψη περί του τι λέγεται από οποιονδήποτε, ανά πάσα στιγμή, στη δικαστική αίθουσα. Διερμηνέας απαιτείται ακόμη κι αν ο -ίσως Έλληνας- δικηγόρος του εμπλεκόμενου μιλά πολύ καλά τα γερμανικά, καθώς πρέπει επίσημα κάποιος να μεταφράζει επίσημα στον ενδιαφερόμενο το τι έχει ειπωθεί, αλλά και αυτά που λέει ο ίδιος στο δικαστήριο.
Διερμηνέας απαιτείται σε όλα τα είδη των δικαστικών υποθέσεων; Για παράδειγμα, αν πρόκειται για ένα διαζύγιο κοινή συναινέσει ή για μια απλή υπόθεση αποζημίωσης ενός εργαζόμενου, είναι απαραίτητη η παρουσία διερμηνέα;
Ναι, και σε αυτές τις περιπτώσεις, πρέπει να υπάρχει διερμηνέας. Τα παραδείγματα που αναφέρατε είναι ενδεικτικά. Πολλοί πιστεύουν ότι σε μια απλή υπόθεση εργατικού δικαίου, όπως π.χ. σε μια δίκη για χρηματική απαίτηση, μπορούν να παραστούν στο δικαστήριο άνευ διερμηνέα, αφού έχουν τον δικηγόρο τους. Δεν είναι όμως έτσι. Βέβαια υπάρχουν κι άλλες περιπτώσεις, κυρίως στο οικογενειακό δικαστήριο, όπως υποθέσεις για διατροφή, για απλό διαζύγιο, για επιμέλεια, όπου και πάλι πρέπει να παρίσταται διερμηνέας. Εν τέλει, όλες οι υποθέσεις είναι εξίσου σημαντικές για τους ενδιαφερόμενους.
Εσείς ως διερμηνέας μπορείτε να βοηθήσετε με κάποιον τρόπο τον πελάτη σας κατά τη διάρκεια της διερμηνείας ;
Όταν με καλούν, γνωρίζω στην ουσία μόνο τα ονόματα των διαδίκων, περί τίνος πρόκειται και τον αριθμό του πρωτοκόλλου της υπόθεσης. Καθ΄ όλη τη διάρκεια της δίκης, εγώ είμαι υποχρεωμένη, να μεταφράζω οτιδήποτε λέγεται στην αίθουσα, από τον δικαστή, από τους μάρτυρες, από τους δικηγόρους αλλά και από τον αντίδικο. Ό,τι λέει ο ενδιαφερόμενος, πρέπει επίσης να μεταφράζεται από μένα. Είναι βασικό λοιπόν να γνωρίζει ο εμπλεκόμενος ότι εγώ δεν μπορώ να βοηθήσω σε τίποτα από αυτή τη θέση. Το αναφέρω αυτό καθώς πολλοί θεωρούν ότι μπορούν να συζητάνε, να έχουν διάλογο με τον διερμηνέα και την ώρα που τους ρωτά κάτι ο δικαστής, ρωτάνε εμένα «τι να απαντήσω τώρα;». Αυτό το λένε σε μένα ως διερμηνέα και περιμένουν ότι δεν θα το μεταφέρω στην αίθουσα, αλλά αυτό δεν γίνεται. Εγώ είμαι υποχρεωμένη να μεταφράσω ακόμη κι αυτό. Ακόμη και αν προσβάλλουν, γιατί μου έχει τύχει και αυτό, θα πρέπει και αυτό να μεταφραστεί με την όποια επίπτωση.
Το γεγονός όμως ότι κάποιος μπορεί να εκφραστεί χωρίς να σκέφτεται πώς θα πει στα γερμανικά, αυτά που θέλει να πει, είναι σημαντικό από μόνο του. Πόσο μάλλον όταν βρίσκεται σε δικαστήριο…
Έτσι είναι. Οι άνθρωποι θέλουν να απαντήσουν σε κάποια ερώτηση του δικαστή ή του αντιδίκου, ή να πουν τα δικά τους επιχειρήματα, χωρίς να σκέφτονται το πώς θα μιλήσουν. Εγώ μιλάω πάντα σε πρώτο ενικό, σαν να είμαι αυτός που συνοδεύω. Οτιδήποτε λέει, το λέω, το διαβιβάζω στο δικαστήριο. Μάλιστα, προσπαθώ να μεταφέρω και την ένταση αυτού που μιλά, το πάθος που έχει όταν λέει τα επιχειρήματά του, γιατί και αυτό είναι σημαντικό από μόνο του, ώστε να κατανοηθεί καλύτερα από όλους τους παρευρισκόμενους.
Αν λοιπόν έχω κάποια υπόθεση που πρόκειται να εκδικαστεί στο δικαστήριο, μπορώ να σας καλέσω ως ορκωτή διερμηνέα;
Ναι, αλλά αυτό πρέπει να γίνει έμμεσα. Δηλαδή να με καλέσει ο δικηγόρος σας μέσω του δικαστηρίου, απευθύνοντάς μου μία κλήση, ένα χρονικό διάστημα πριν τη μέρα της δίκης. Αυτό που θα ήθελα να επισημάνω είναι ότι δεν επιτρέπεται ο ενδιαφερόμενος απλά να πάρει έναν διερμηνέα μαζί του την ημέρα της δίκης, διότι ένας διερμηνέας της προτίμησής του πιθανότατα να απορριφθεί από το δικαστήριο λόγω έλλειψης αντίστοιχης εκπαίδευσης, εμπειρίας αλλά και ουδετερότητας.
Ποιο είδος διερμηνείας μας συμφέρει; Η ταυτόχρονη ή η διαδοχική;
Κατά τη διαδοχική διερμηνεία καλούμαι να ακούσω πρώτα την ομιλία στη γλώσσα-πηγή (π.χ. Ελληνικά) και στη συνέχεια τη μεταφράζω προφορικά στη γλώσσα-στόχο (π.χ. Γερμανικά). Κατά την ταυτόχρονη διερμηνεία ο ακροατής ακούει τη διερμηνεία στη γλώσσα στόχο (= γλώσσα προς την οποία γίνεται η διερμηνεία) ταυτόχρονα ενώ εκφωνείται η ομιλία στη γλώσσα πηγή (= γλώσσα εκφώνησης της ομιλίας από τον ομιλητή). Δηλαδή εγώ μεταφράζω τη στιγμή που ο άλλος μιλά. Το πώς θα γίνει η διερμηνεία εξαρτάται ρητά από το δικαστήριο, που με έχει καλέσει. Αν πρόκειται για παράδειγμα για μια υπόθεση με πολλούς μάρτυρες, εμπλεκόμενους , τότε η μετάφραση που προτιμά είναι συνήθως η ταυτόχρονη για λόγους οικονομίας χρόνου.
Από ποιους παράγοντες εξαρτάται ή μέθοδος διερμηνείας και ποιο το κόστος σε κάθε περίπτωση;
Το ποια μέθοδος διερμηνείας θα επιλέξει ο δικαστής εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Οι ποιο σημαντικοί από αυτούς είναι το πλήθος των μαρτύρων και η σοβαρότητα της υπόθεσης. Όσο αφορά τις τιμές, η ταυτόχρονη διερμηνεία είναι λίγο πιο ακριβή από τη διαδοχική, καθώς είναι πολύ πιο δύσκολη. Είναι πολύ πιο δύσκολο να μεταφράζεις την ώρα που ο άλλος μιλάει, καθώς πρέπει ταυτόχρονα να τον ακούς. Υπάρχουν όμως και κάποιοι δικαστές που δεν προτιμούν την ταυτόχρονη διερμηνεία, γιατί τους ενοχλεί. Μου έχει τύχει μάλιστα και δικηγόρος να ενοχλείται από την ταυτόχρονη, καθώς γνώριζε πολύ καλά και τις δύο γλώσσες, με αποτέλεσμα να μπερδεύεται όταν μιλάει ή ακούει και τα δύο. Αλλά, για τον ίδιο τον εμπλεκόμενο, είναι μάλλον καλύτερη η άμεση, ταυτόχρονη διερμηνεία, καθώς συχνά όταν μιλά και εκφράζεται και έχει έναν ειρμό σε αυτά που λέει, τότε δεν θέλει ο ειρμός αυτός να διακόπτεται από τη διερμηνεία. Μεταφέρονται έτσι και τα συναισθήματά του. Πρέπει λοιπόν ο σωστός διερμηνέας να μεταφέρει όχι μόνο αυτά που λέει ο ενδιαφερόμενος, αλλά και τον τρόπο που μιλά, το πάθος, την έντασή του, κι όχι να μιλά ψυχρά σαν ρομπότ, ώστε να καταλάβει κι ο απέναντι τι εννοεί.
Την αμοιβή σας ποιος την αναλαμβάνει;
Εξαρτάται από την έκβαση της υπόθεσης. Αυτός που χάνει, αναλαμβάνει και τα έξοδα της διαδικασίας. Σε περίπτωση συμβιβασμού, τα έξοδα φέρονται είτε εξ ημισίας είτε από τον ενάγοντα, αλλά για περαιτέρω νομικές συμβουλές καλό θα είναι να συμβουλευτεί κανείς τον δικηγόρο του. Διαφορετικά έχουν τα πράγματα φυσικά σε περιπτώσεις και υποθέσεις διερμηνείας εκτός δικαστηρίου.
Λίγα λόγια για την Αλίκη Μαχαίρα
Η Αλίκη Μαχαίρα ήρθε στη Γερμανία για νομικές σπουδές, αφού προηγουμένως είχε επισκεφθεί τη Γερμανική Σχολή στην Αθήνα (Deutsche Schule Athen, DSA), στην πόλη όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε. Τελικά την κέρδισε η αγάπη της για τις γλώσσες, με αποτέλεσμα να συνεχίσει τις σπουδές της και να πάρει άλλα τρία πτυχία (μετάφρασης αγγλικής γλώσσας, μετάφρασης ελληνικής γλώσσας και διερμηνείας ελληνικής γλώσσας). Αρχικά εργάστηκε σε δικηγορικά και μεταφραστικά γραφεία ως μεταφράστρια, αφού είχε κάνει και νομικές σπουδές, μέχρι που τον Δεκέμβριο του 2014 πήρε την απόφαση να ανοίξει το μεταφραστικό γραφείο alma lingua στο Μόναχο, το οποίο καλύπτει εκτός από την ελληνική, γερμανική και αγγλική, και όλες τις υπόλοιπες γλώσσες του κόσμου, καθώς απασχολεί συνεργάτες μεταφραστές, αρμόδιους για όλες τις γλώσσες.
Στοιχεία Επικοινωνίας:
alma lingua
Schwanthalerstraße 5
80336 München
Tel.: (+49) 089 41554077
Fax: (+49) 089 41554079
kontakt@alma-lingua.de
www.alma-lingua.de
Αλίκη Μαχαίρα: «Αυτές είναι οι βασικές λέξεις και φράσεις γερμανικών που πρέπει όλοι να γνωρίζουν»
Γερμανία: Πώς θα μάθουν τα παιδιά σας καλά ελληνικά από το σπίτι
