Το ούζο τα «σπάει» στη Γερμανία – Πρωταθλήτρια στην κατανάλωση

Αντίθετα στην Ελλάδα η κατανάλωση είναι στις 800 χιλιάδες κιβώτια έχοντας πέσει σημαντικά λόγω της κρίσης, αυξήσεων ΕΦΚ αλλά και των εξελίξεων στον κλάδο όπου η παράνομη διακίνηση τσίπουρου και τσικουδιάς έχει πλήξει τη νόμιμη ποτοποιία. Πριν λίγα χρόνια η Ελλάδα ήταν πρώτη σε κατανάλωση με τη Γερμανία να έχει πωλήσεις στο επίπεδο του 1,1 εκατ. κιβωτίων.

Μαζί με τη Γερμανία ενδιαφέρουσες αγορές για τον κλάδο της παραγωγής ούζου είναι η Βουλγαρία, η Κύπρος. Εσχάτως αναπτύσσεται η εξαγωγική δραστηριότητα και σε περιοχές άγνωστες μέχρι πρότινος, όπως η οι χώρες της Ασίας ενώ προσπάθεια γίνεται και στις ΗΠΑ κυρίως μέσω των ελληνικών εστιατορίων. Ωστόσο πλέον και με όχημα τη νέα στρατηγική προώθησης για το ελληνικό κρασί καταβάλλεται προσπάθεια τα Ελληνικά ποτά με πρώτο το ούζο και τα Ελληνικά αποστάγματα να γίνουν γνωστά και να κερδίσουν νέους φίλους.

Μάλιστα τα 2/3 της ελληνικής παραγωγής ποτών κατευθύνονται στις εξαγωγές αναδεικνύοντας τον κλάδο ως έναν από τους πλέον εξωστρεφείς της εθνικής οικονομίας. Κι αυτό παρά την επίθεση φορολογίας που έχει δεχτεί τα τελευταία χρόνια αλλά και τη συρρίκνωση της εγχώριας παραγωγής και κατανάλωσης λόγω της οργιώδους διείσδυσης των αφορολόγητων χύμα και μερικές φορές παράνομων προϊόντων.

Σύμφωνα με στοιχεία από το Γενικό Χημείο, που υπέστησαν την επεξεργασία Συνδέσμου Ελλήνων Παραγωγών Αποσταγμάτων Αλκοολούχων Ποτών (ΣΕΑΟΠ) το 2016, η παραγωγή σε εκατομμύρια λίτρα καθαρής αλκοόλης ( lpa -λίτρα καθαρής αλκοόλης) ήταν στα 18,6 εκατ. το 2010 και στα 7,7 εκ και οι εξαγωγές. Δηλαδή αντιπροσώπευαν το 41% συνόλου της παραγωγής.  Το 2014 κι ενώ η παραγωγή ήταν 17,4 εκατομμύρια λίτρα οι εξαγωγές έφτασαν τα 11,4 εκατομμύρια λίτρα δηλαδή οι  εξαγωγές έφτασαν το 65%.

Το πόσο σημαντικό είναι να στηριχθεί η Ελληνική παραγωγή ποτών και εν προκειμένου του ούζου φαίνεται κι από το γεγονός ότι από τη Λέσβο το 45% της παραγωγής εξάγεται σε 41 χώρες, ενώ το 55% της εγχώριας κατανάλωσης, δηλαδή τα 5,5 εκατ. λίτρα ετησίως καλύπτεται από τη Λέσβο. Κι αυτό με μια μέση τιμή χωρίς το τη φορολογική επιβάρυνση στα 2 ευρώ τα 0,700 lt. Όπως αναφέρει ο κ. Μητσάκης ο κλάδος στο νησί αριθμεί 16 επιχειρήσεις με 280 εργαζόμενους δίνοντας ζωή σε χωριά και δίνοντας ταυτότητα στο τουριστικό προϊόν. Επίσης αναφέρει ότι δίνει δουλειά και σε άλλους κλάδους πέρα από τους καλλιεργητές γλυκάνισου, καθώς όλη η διαδικασία μεταποίησης γίνεται στο νησί.

Στο σημείο αυτό ο κ. Μητσάκης τονίζει την ανάγκη να μην περάσει η αναθεώρηση του κανονισμού για τα ΠΟΠ – ΠΓΕ. «Το θέμα του κανονισμού μεγάλο. Θέλουμε να έχουμε τη διασφάλιση ποιότητας . Αν αποστάζω εγώ και το ζουμί πει όπου πάει, χάνουμε κάθε έλεγχο» τονίζει ενώ παράλληλα επισημαίνει το γεγονός ότι εφόσον αλλάξει ο τόπος τυποποίησης πολλές παράπλευρες δραστηριότητες που αναπτύσσονται στο νησί δίπλα στις ποτοποιίες (τυπογραφία, υλικά συσκευασίας κτλ) θα πληγούν.

Σύμφωνα με όσα ανέφερε στην τελευταία Γ.Σ. του ΣΕΑΟΠ ο Σ. Σάμιος Διευθυντής της Διεύθυνσης Αλκοόλης και Τροφίμων στο Γενικό Χημείο του Κράτους έρχεται από τις Βρυξέλλες  μια μεγάλη απειλή στο πλαίσιο της αναθεώρησης του Ευρωπαϊκού Κανονισμού των αλκοολούχων πoτών. Η διαδικασία αλλαγών ειδικά στο καθεστώς εμφιάλωσης δημιουργεί κινδύνους στην προστασία της γεωγραφικής ένδειξης του ούζου, τσίπουρου κτλ. Όπως τόνισε ο κ. Σάμιος στο πλαίσιο της αντικατάστασης του Ε.Κ. 110/2008 πέρα από τις όποιες αλλαγές αφορούν τις νέες εντάξεις Γεωγραφικών Ενδείξεων, στον νέο κανονισμό δεν υφίσταται το σχετικό Παράρτημα όπου είναι καταχωρημένες οι υφιστάμενες Γεωγραφικές Ενδείξεις. Παράλληλα, δρομολογείται και η άρση του περιορισμού της υποχρέωσης εμφιάλωσης των Γεωγραφικών Ενδείξεων εντός της γεωγραφικής ζώνης προέλευσης, γεγονός που εμπεριέχει τον κίνδυνο ελληνικά αποστάγματα όπως ούζο, τσίπουρο να διακινούνται χύμα προς τις ξένες αγορές και εκεί να εμφιαλώνονται. Να σημειωθεί ότι η αναθεώρηση του κανονισμού έχει στόχο την ευθυγράμμιση με τα άρθρα 290 και 291 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) σχετικά με τις κατ’ εξουσιοδότηση και εκτελεστικές αρμοδιότητές της, με αποτέλεσμα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποκτά αυξημένες αρμοδιότητες περιορίζοντας τη δυνατότητα παρέμβασης των κρατών-μελών.

Η ποτοποιία στην Ελλάδα έχει μια ιδιαίτερη βαρύτητα καθώς έχει έντονη περιφερειακή διάσταση και δίνει ζωή σε απομακρυσμένες περιοχές. Σημειώνεται ότι προ κρίσης στην Ελλάδα υπήρχαν περίπου 700 ποτοποιίες, ενώ σήμερα λειτουργούν 224 με 9500 άμεσα εργαζόμενους και 21.300 σε όλη την αλυσίδας αξίας.

Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Ελλήνων Παραγωγών Αποσταγμάτων Αλκοολούχων Ποτών (ΣΕΑΟΠ) η ασφυκτική φορολογική πολιτική που ακολουθήθηκε τα τελευταία χρόνια για τα αλκοολούχα ποτά διαμορφώθηκε με κοντόφθαλμη οπτική και σχεδόν άμεσα μετατράπηκε σε σημαντικές απώλειες για την ευρύτερη οικονομία.

Έτσι, η υψηλή φορολόγηση των αλκοολούχων ποτών εν μέσω κρίσης προκάλεσε σημαντικές στρεβλώσεις στην αγορά με άμεσες επιπτώσεις:

•             Την έκρηξη του λαθρεμπορίου (ραγδαία πτώση των νόμιμων πωλήσεων)

•             σημαντικές απώλειες εσόδων για τα δημόσια ταμεία και

•             τη συρρίκνωση του κλάδου και της αλυσίδας αξίας του με την απώλεια περισσότερων από 27.000 θέσεων εργασίας κατά την περίοδο 2009-2014

Πιο συγκεκριμένα στα αλκοολούχα ποτά μία στις πέντε φιάλες διαφεύγει της φορολογίας, που σημαίνει 10 εκατ. φιάλες το χρόνο. Στα τοπικά αποστάγματα 5-7 εκατ. λίτρα είναι οι δηλωμένες ποσότητες. Επιπλέον 24 εκατ. λίτρα παράγονται παράνομα που σημαίνει ότι το κράτος χάνει πάνω από 400 εκατ. ευρώ φόρους σύμφωνα με παράγοντες του κλάδου.

Όπως αναφέρει ο κ. Μητσάκης το μεγάλο θέμα κυρίως με το λαθρεμπόριο είναι οι παράνομες εισαγωγές από το εξωτερικό. Αλκοολούχα ποτά, τσίπουρα, τσικουδιές, που ουδείς γνωρίζει ποιος τα παράγει, σε ποιο χώρο, διακινούνται απειλώντας την υγεία του καταναλωτή.

Παρά τις αντιξοότητες πάντως η Ελληνική ποτοποιία προσπαθεί να επιβιώσει και βοηθούντος του τουρισμού να ανεβάσει σε διεθνές επίπεδο την αναγνωρισιμότητα των προϊόντων της.